قل الله ثم ذرهم

قطب راوندى روایت کرده است از فضل بن احمد کاتب، از پدرش احمد بن اسرائیل، کاتب «معتزّباللّه» که:

روزى من با معتزّ، به مجلس پدرش –متوکل- رفتم. در آن روز، متوکل بر کرسى نشسته بود و «فتح بن خاقان» نزد او ایستاده بود. پس معتزّ سلام کرد و ایستاد و من در عقب سر او ایستادم و قاعده چنان بود که هرگاه معتزّ داخل مى‏شد، متوکل او را مرحبا مى‏گفت و تکلیفِ نشستن مى‏کرد. در این روز از غایت غضب و تغییرى که در حال او بود متوجّه معتزّ نشد و با «فتح بن خاقان» سخن مى‏گفت، و هر ساعت صورتش متغیر مى‏گردید و شعله غضبش افروخته‏تر مى‏شد، و به «فتح بن خاقان» مى‏گفت: آن که تو در حقّ او سخن مى‏گویى چنین و چنان کرده است!.

 و فتح، آتش خشم او را فرو مى‏نشانید و مى‏گفت: این‏ها بر او افتراء است و او از این‏ها برى است؛

اما سخنان او فایده نمى‏کرد و خشم او زیاده مى‏شد و مى‏گفت: به خدا سوگند که این مُرایى (مرد ریاکار) را مى‏کشم که دعوى دروغ مى‏کند و رخنه در دولت من مى‏افکند. پس گفت:

بیاور چهار نفر از غلامان خَزَر جَلَف (چشم کوچک درشت خوی) را که چیزى نمى‏فهمند. ایشان را حاضر کرد، چون حاضر شدند به هر یک از ایشان شمشیرى داد و ایشان را امر کرد که چون حضرت امام علىّ النقى(ع) حاضر شود او را به قتل برسانند و گفت به خدا سوگند که بعد از کشتن، جسد او را هم خواهم سوخت.

بعد از ساعتى دیدم که حُجّابِ متوکل آمدند و گفتند: آمد؛

ناگاه دیدم که حضرت هادی(ع) داخل شد؛ در حالی که لب‏هاى مبارکش حرکت مى‏کرد و دعایى مى‏خواند و اثر اضطراب و خوف به هیچ وجه در آن حضرت نبود. چون نظر متوکل [که شمشیری در دستش بود] بر آن حضرت افتاد، خود را از تخت به زیر افکند و به استقبال حضرت شتافت و او را در بر گرفت و دست‏هاى مبارکش را و میان دو دیده‏اش را بوسید وگفت:

اى آقاى من! اى فرزند رسول خدا(ص) ! اى بهترین خلق! اى پسر عمّ من و مولاى من! اى ابوالحسن!

حضرت مى‏فرمود: اعیذک باللّه یا امیر المؤمنین، عفو کن مرا از گفتن این کلمات.

متوکل گفت: براى چه تصدیع کشیده‏اى و آمده‏اى در چنین وقتى؟

حضرت فرمود: پیک تو آمد در این وقت و گفت متوکل تو را طلبیده.

متوکل گفت: دروغ گفته است آن ولد الزّنا.

گفت: برگرد اى سید من به همان جا که آمدى!.

 پس گفت: اى فتح بن خاقان! اى عبد الله! اى معتزّ! مشایعت کنید آقاى خودتان و آقاى مرا.

پس چون نظر آن غلامانِ خزر بر آن حضرت افتاد؛ نزد آن حضرت بر زمین افتادند و سجده به جهت تعظیم آن حضرت نمودند.

چون حضرت بیرون رفت، متوکل غلامان را طلبید و مترجم را گفت که از ایشان سؤال کن که به چه سبب، امر مرا نسبت به او به جا نیاوردید؟

ایشان گفتند: از مهابت آن حضرت بى‏اختیار شدیم؛ چون پیدا شد، در دور او زیاده از صد شمشیر برهنه دیدیم و آن شمشیرداران را نمى‏توانستیم ببینیم و مشاهده‌ی این حالت، مانع شد ما را از آن که امر تو را به عمل آوریم و دل ما پر از بیم و خوف شد.