سخنی پیرامون اوتاد و ابدال در حاشیه‌ی مصباح کفعمی
شیخ کفعمی رحمه الله علیه در کتاب مصباح و در حاشیه دعای ام داود می‌نویسد:
همانا زمین از قطب و چهار نفر از اوتاد و چهل نفر از ابدال و هفتاد نفر از نجباء و سیصد و شصت از صلحا، خالی نمی‌ماند.
قطب، همان مهدی(ع) است؛ و تعداد اوتاد، هیچگاه کمتر از چهار نفر نخواهد بود؛ زیرا دنیا به مانند خیمه‌ای است که مهدی(ع) ستون آن و اوتاد چونان چهار میخِ آن خیمه‌اند.
گاهی ممکن است که اوتاد بیش از چهار نفر، ابدال بیش از چهل نفر، نجباء بیش از هفتاد نفر و صلحاء بیش از سیصد وشصت نفر شوند.
ظاهرا حضرت خضر و الیاس(علیهما السلام) جزو اوتاد بوده و همواره در معیّت آن حضرت‌اند.
و اما ویژگی اوتاد آن است که ایشان گروهی هستند که به اندازه چشم برهم زدنی از پروردگارشان غافل نمی‌شوند و از دنیا جز به [مقدار] رسیدن [به هدف الهی و آخرت] جمع نمی‌کنند و از ایشان لغزش‌های زشت سر نمی‌زند؛ و از جمله شروط لازم برای داشتن این مقام، عصمت از سهو و فراموشی نیست؛ ولی آنان هیچگاه مرتکب فعل قبیح نمی‌شوند و تنها خود قطب است که دارای «عصمت از سهو و فراموشی و ترک فعل قبیح» است.
و اما ویژگی ابدال این است که ایشان در مراقبه، در مرتبه‌ی پایین‌تری از اوتاد قرار دارند؛ از این گروه، گاهی غفلت نیز سر می‌زند ولی با تذکر، آن را جبران می‌کنند؛ اما از آنان [هرگز] به عمد معصیتی سر نمی‌زند.
و اما نجباء گروهی هستند که مرتبه آنان از ابدال پایین تر است.
و اما صلحاء گروهی هستند که متقی و پرهیزگارند و به عدالت وفا می‌کنند؛ از آنان گاهی گناه نیز سر می‌زند ولی آن را با استغفار و پشیمانی، جبران می‌کنند. خداوند متعال فرماید:
«إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ»[1]
«پرهیزکاران، هنگامی‌که گرفتار وسوسه شیطانى شوند، به یاد [خدا] مى‌افتند و ناگهان بینا و بصیر مى‌شوند»؛ خداوند ما را [لا اقل] جزو این گروه آخرین قرار دهد؛ زیرا ما که جزو گروه نخست نیستیم اما به سبب دوست داشتن آنان و پذیرفت ولایت ایشان، به خداوند تقرب می‌جوییم و [پیامبر اکرم(ص) فرموده:] هر که گروهی را دوست بدارد، با آنان محشور خواهد شد.
گفته شده است که هر گاه یکی از چهار نفر از اوتاد کم شود، فرد دیگری از بین چهل نفر ابدال، جایگزین او خواهد شد و اگر فردی از بین ابدال کم شود، فرد دیگری از بین هفتاد نفر نجباء جایگزین وی گردد و اگر فردی از بین نجباء کم شود، فرد دیگری از بین سیصد و شصت صلحاء جایگزین وی شود و هر گاه یکی از صلحاء کم شود، فرد دیگری را از بین سایر مردم جایگزین وی خواهند کرد؛ و خداوند به صواب و درست داناتر است[2].